Σάββατο 9 Νοεμβρίου 2013

''Το πένθος στα παιδιά''

Η προσπάθεια να κατανοηθεί η έννοια του θανάτου αποτελεί μια δύσκολη πρόκληση για όλους τους ανθρώπους και ίσως ακόμη περισσότερο για τα παιδιά.
ThlimenoPaidi 100213Ένας σημαντικός λόγος για τη δυσκολία αυτή είναι ότι η έννοια του θανάτου δεν είναι μια απλή, μη περίπλοκη έννοια. Περιλαμβάνει αρκετές διαστάσεις κάθε μία από τις οποίες αποτελεί κεντρικό στοιχείο σε αυτό που μας λένε τα παιδιά για το θάνατο. Οι διαστάσεις αυτές αφορούν στην έννοια της «καθολικότητας» του θανάτου, στο «αμετάκλητο», στην παύση των λειτουργιών, στην «αιτιότητα» του θανάτου του και στην κάποια μορφή συνέχισης της ζωής.

Οι παραπάνω διαστάσεις διαφοροποιούνται ανάλογα με την ηλικία και το αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού. Έτσι λοιπόν τα παιδιά νηπιακής ηλικίας, θεωρούν ότι ο θάνατος δεν είναι κάτι το οριστικό. Πιστεύουν ότι αυτός που πέθανε μπορεί να ξαναγυρίσει ή ότι εξακολουθεί να ζει, να σκέπτεται και να αισθάνεται εκεί που βρίσκεται. Τα παιδιά της σχολικής ηλικίας, κατανοούν ότι ο θάνατος είναι ένα μη αναστρέψιμο γεγονός, αλλά πιστεύουν ότι συμβαίνει μόνο στους άλλους. Η ωριμότητα του παιδιού, η προσωπικότητά του, καθώς και οι προσωπικές του εμπειρίες σε σχέση με το θάνατο επηρεάζουν την κατανόηση της έννοιας του θανάτου.
Τα παιδιά θρηνούν με διαφορετικό τρόπο από τους ενήλικες. Συνήθως θρηνούν κατά διαστήματα. Τη μια στιγμή μπορεί να είναι θλιμμένα και την άλλη να παίζουν ή να γελούν. Αυτό δε σημαίνει ότι έχουν ξεπεράσει τη θλίψη τους. Εκφράζουν το θρήνο τους με έργα και σπανιότερα με λόγια. Ο θρήνος τους φαίνεται μέσα από το παιχνίδι, τις ζωγραφιές τους κ.α.
Οι αντιδράσεις των παιδιών όταν θρηνούν μπορεί να εκδηλωθούν με:
• ξεσπάσματα θυμού, φοβίες,
• αλλαγές στις συνήθειες του ύπνου και του φαγητού,
• αλλαγές στη συμπεριφορά,
• εκδήλωση συμπεριφορών προηγούμενων σταδίων ανάπτυξης (νυχτερινή ενούρηση),
• ενοχής για το θάνατο του αγαπημένου προσώπου και συνεχείς σκέψεις για το θάνατο,
• σωματικά συμπτώματα (πονοκέφαλοι, στομαχικές διαταραχές κ.α.).

Συμβουλές προς τους γονείς:
•Ενημερώστε το παιδί για το γεγονός του θανάτου έγκαιρα αξιόπιστα και με απλά λόγια. Εξηγείστε στο παιδί τι συνέβη προσαρμόζοντας το λεξιλόγιο σας στο επίπεδο κατανόησης του παιδιού, ακούγοντας το προσεκτικά και απαντώντας στις ερωτήσεις του με σαφήνεια.
• Ενθαρρύνετε το παιδί να εκφράσει τα συναισθήματά του, δείχνοντας κατανόηση, μοιράζοντας τα συναισθήματα σας μαζί του και τονίζοντάς του ότι το αγαπάτε. Ωστόσο, σεβαστείτε και τη σιωπή του όταν αυτό επιλέγει να μη μιλήσει.
• Διευκολύνετέ το να διατηρήσει την ανάμνηση, επιτρέποντας του αν θέλει να συμμετέχει στις εκδηλώσεις πένθους ή στις επετείους θανάτου.
• Ενισχύστε τη συμμετοχή του στο οικογενειακό πένθος.
• Εξασφαλίστε τη συνέχεια και τη σταθερότητα στη ζωή του, διατηρώντας όσο μπορείτε τις συνθήκες ζωής και το περιβάλλον σταθερά καθώς και τους κανόνες πειθαρχίας και συμπεριφοράς.
• Παρέχετε υποστήριξη σε σταθερή βάση, εφαρμόζοντας τον χρυσό κανόνα σε αυτές τις περιπτώσεις, ΑΚΟΥΤΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ.
Μπόνη Ρενάτα,
Ψυχολόγος (MSc.)
http://www.rodosforkids.gr/

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου